7.01 czwartek, g. 17:15 – grupa C
Gambit królowej – finał (7)
Witam serdecznie w nowym roku. Oby był lepszy! Minął rok – czas na podsumowanie. Ocenimy jakie w minionym roku były najważniejsze i najbardziej spektakularne wydarzenia w świecie szachowym, przyjrzymy się najpiękniejszej partii szachowej roku, najładniejszej kombinacji, największemu odkryciu teoretycznemu, kto był gwiazdą roku i kto był największym objawieniem.
Zaczniemy od wydarzenia kulturalnego związanego z szachami. A był nim… oczywiście świetny serial „Gambit królowej”. Siedmioodcinkowy serial oparty na powieści Waltera Tevisa o tym samym tytule, znakomicie popularyzuje naszą dyscyplinę. A tak przy okazji, czy wiecie że w minionym roku wzrosła trzykrotnie sprzedaż szachów, książek i programów szachowych? To też wydarzenie roku. Na pewno za sprawą, że musieliśmy więcej przesiadywać w domu, ale zapewne też i pod wpływem tegoż serialu.
Dzisiaj przyglądniemy się ostatniemu odcinkowi, w którym obok aktorów, głównym bohaterem też są szachy. Będzie to zarówno podsumowanie jak i nasze pożegnanie z tym serialem. Serial, dostępny na Netflixie, powinien obejrzeć każdy szachista. I nie tylko, gdyż serial ten jest na tyle ciekawy, z wielu innych powodów, w tym w szczególności ze względów psychologicznych, że nie koniecznie trzeba się znać na szachach. Niektórzy recenzenci uważają, że nie jest to wręcz serial o szachach, a raczej nowela o psychologii człowieka. O tym, jaką cenę płaci się za chęć bycia najlepszym za wszelką cenę, i to w jakiejkolwiek dziedzinie, a szachy są tu tylko pretekstem.
„Gambit królowej” to opowieść o dojrzewaniu i o tym, jaka jest prawdziwa cena geniuszu. Znakomicie grana główna rola przez Anya Taylor-Joy, młodą aktorkę o oryginalnej urodzie, wspaniale pokazana atmosfera okresu lat 50-70-tych, znakomite realistyczne scenografie tych czasów. No i udział polskiego aktora Marcina Dorocińskiego grającego rolę mistrza świata Rosjanina Wasylego Borgowa.
Młoda Beth Harmon, która pod koniec lat 50. ubiegłego wieku trafia do prowadzonego w stanie Kentucky (USA) sierocińca, odkrywa w sobie niezwykły talent do gry w szachy, jednocześnie uzależniając się od przepisywanych jej leków na uspokojenie. Dziewczynka, od tych lekowych koktajlów dręczona jest prześladującymi ją zwidami i obsesjami zmienia się w wyjątkowo uzdolnioną i czarującą outsiderkę, która postanawia szturmem podbić konserwatywny i zdominowany przez mężczyzn świat zawodowych szachów.
Beth Harmon zaproszona zostaje na wysokiej rangi międzynarodowy turniej szachowy do Moskwy. W pierwszej rundzie nasza bohaterka spotyka się z Łuczenką, silnym arcymistrzem Związku Radzieckiego (ZSRR – było takie państwo). Partia wzorowana jest na spotkaniu Arszak B.Petrosjan – Władimir E.Akopian [E69] rozegranym w Erewaniu w 1988 roku. Starcie w rzeczywistości zakończyło się remisem, ale Garry Kasparow, który był konsultantem od strony szachowej, dla celów serialu pokazał inne genialne zakończenie. Dzięki temu partia ta jest najładniejszą ze wszystkich partii w całym serialu.
W końcu dochodzi do finałowego pojedynku Beth Harmon z mistrzem świata Wasylim Borgowem (ZSRR). Harmon jest już po dwóch poprzednich porażkach z tym przeciwnikiem i intrygujące jest jak przy tak znacznym obciążeniu psychologicznym wytrzyma to starcie. Gra inspirowana jest partią Wasily Iwanczuk – Patrick Volff (remis) rozegranej w Biel w 1993 roku (D20 – gambit hetmański przyjęty). Dokonane zostały nieznaczne zmiany (w 37. pos. zamiast 37.g4 zagrane było prawdopodobnie 37.Se6 – bo tego w filmie nie widać – wg analiz kanału GothamChess). Po pasjonującej grze, z odkładaniem partii na następny dzień (kiedyś przy 40. posunięciu zapisywało się tajny ruch i przekazywało sędziemu w zaklejonej kopercie, którą sędzia otwierał przy dogrywce) w końcu Harmon udaje się zrewanżować i wygrać turniej.
Proponuję obejrzeć partię na video, a potem dla treningu i lepszego zrozumienia rozegrać ją na normalnej szachownicy, próbując odgadnąć każde posunięcie. Partia zasługująca na zachowanie w swoim archiwum brylantów szachowych.
Wspomnę jeszcze tylko, że Polska też miała swoją Beth Harmon, która w pewnym okresie jako jedyna na świecie dzielnie sobie radziła z plejadą arcymistrzyń ZSRR. Artykuł o niej wraz z video możesz przeczytać i obejrzeć w Internecie:
Pozdrawiam!
Jan Czuchnicki
grafika: pixabay.com