14.01 czwartek, g. 17:45 – grupa Krąg Senior II
Ferie się kończą, czas wracać do pracy…
Na dzisiaj ostatnia część ciekawostek o Stanisławie Moniuszce…
Niech to będzie takie ostatnie, lekkie odejście od tańca, z nadzieją, że już po feriach spotkamy się na sali treningowej… 🙂
68. Moniuszko udzielał się politycznie, szczególnie przed wybuchem powstania styczniowego w 1863 roku. Brał on udział w publicznych manifestacjach.
69. Operę „Straszny Dwór” Moniuszko skomponował „dla pokrzepienia serc Polaków”, po zamknięciu Teatru Wielkiego (w wyniku klęski styczniowego powstania).
70. Akcenty polityczne były w tej oporze nieco ukryte, pisane pod carską cenzurę.
71. Wymowne były jednak takie elementy tej sztuki, jak: prolog, który ukazywał szlachtę z bronią u boku, co kojarzyć się miało z powstaniem; patriotycznej arii „Kto z mych dziewek serce której”; obrazu matki, która osierociła swoje dzieci. Poetycki obraz matki
osierocającej swoje potomstwo pojawiał się w arii „Cisza dookoła, noc jasna, czyste niebo”i symbolizować miał pokonaną ojczyznę. Ponoć podczas tego fragmentu opery wielu Polaków ocierało łzy.
72. Pomimo prób przechytrzenia cenzury, szybko zorientowano się, jakie „drugie dno” posiada twórczość Moniuszki i nie wystawiano już więcej tej opery.
73. W recenzjach „Strasznego Dworu” utrzymywano, że Moniuszko opisał trafnie jakąś część polskiej duszy ówczesnych czasów.
74. Chwilą oddechu od twórczości skrajnie przesyconej motywami patriotycznymi była opera „Paria”, nie tyle przełomowa ze względów patriotyczno-politycznych, a raczej innowacyjna muzycznie. Opera tazostała napisana pod wpływem rozprawy Ryszarda Wagnera „Opera i dramat” i wprowadzała nowy styl deklamacyjny – dramatyczny recytatyw. Górował on nad linią melodyczną.
75. Moniuszko właśnie „Parię” uważał za swoje najlepsze dzieło.
76. Patriotyczne nastroje podtrzymywały nie tylko opery Moniuszki, ale także pieśni.
77. Pieśni Moniuszki zebrano w 12 „Śpiewnikach domowych”, jednak tylko połowa z nich została wydana za życia artysty. Śpiewniki te postały po to, by zacieśniać więzi rodzinne, by popularyzować śpiew, a także by móc ćwiczyć śpiewanie w domowym zaciszu.
78. Na Moniuszkę wpływał nie tylko folklor polski, ale też białoruskich i ukraiński. Z folklorem zetknął się już, gdy był
dzieckiem, choćby uczestnicząc w obrzędach religijnych.
79. Moniuszko poczynił pierwsze próby kompozytorskie w wieku 18 lat.
80. W albumie narzeczonej Moniuszko zapisał pieśni: „Romans”, „Świerszcz” i „Kochanko moja, na co nam rozmowa”.
81. Moniuszce udało się wydać kilka pieśni w Berlinie. Uzyskały one przychylne recenzje. Były to utwory do tekstu Mickiewicza: „Sen”, „Niepewność” i „Pieszczotka”.
82. W recenzji tej podkreślano, że Moniuszko stara się stworzyć coś oryginalnego, nie naśladując na siłę pieśni włoskich. Sądzono, że
do tej pory polskie pieśni ograniczyć można było do twórczości Chopina, Kurpińskiego i Lipińskiego, bo cała reszta twórczości –
poza właśnie twórczością Moniuszki i tych trzech wielkich twórców – była odtwórcza i nie wnosiła do muzyki nic odkrywczego i typowo polskiego.
83. „Śpiewniki domowe” miały mieć możliwość prenumeraty.
84. Początkowo Moniuszko chciał nazwać „Śpiewniki domowe” „Śpiewnikami narodowymi”, jednak słowo „narodowe” było przez
cenzurę zabronione i kompozytor musiał zmienić zdanie.
85. Prospekt zeszytów z pieśniami, zachęcający do prenumeraty śpiewników został zamieszczony w „Tygodniku Petersburskim” w 1842 roku.
86. Na wydania kolejnych śpiewników trzeba było często długo czekać.
87. W 1843 roku ukazał się pierwszy „Śpiewnik domowy”. Kolejne śpiewniki powstawały aż do roku 1859.
88. Zdaniem recenzentów „Śpiewnika domowego I” twórczość Moniuszki równała się twórczości niemieckich kompozytorów, Schuberta i Mendelssohna-Bartoldy’ego.
89. Zeszyt VI wprowadził Moniuszkę do środowiska Warszawskiego, gdzie do czasu publikacji zeszytu z pieśniami jego twórczość pieśniarska była średnio znana. Śpiewnik pierwszy nie przyniósł mu powszechnego uznania, bo przedstawione w nim pieśni były trudne dla nieznającego się szczególnie na muzyce odbiory.
90. Generalnie jednak twórczość Moniuszki cechowała prostota, i to właśnie ona chwytała za serca taką rzeszę ludzi.
91. Podziw dla pierwszego śpiewnika Moniuszki wyraził sam pisarz Ignacy Kraszewski, żywiąc nadzieję, że pieśni Moniuszki zastąpią
„bezbarwne śpiewki warszawskie”. Zalecił on też jednocześnie uczynienie pieśni łatwiejszymi. Kraszewski sądził, że warto zaczynać
od rzeczy łatwych i przechodzić stopniowo do trudnych, nie odwrotnie. Sądził on, że Moniuszko powinien oswajać odbiorców z trudnością swoich utworów, w przeciwnym razie może nie zostać zrozumianym. Gdy pieśni będą zbyt trudne, naród może nie poznać się na geniuszu kompozytora.
92. Kolejne śpiewniki zawierały już pieśni o różnym stopniu trudności, tak by mogły być wykonywane zarówno przez laików w
dziedzinie muzyki, jak i przez zaawansowanych kompozytorów.
93. Moniuszko był jedną z niewielu polskich „wybitnych” postaci, którą określano jako „wybitną” jeszcze za życia.
94. W Gdańsku znajduje się Akademia Muzyczna imienia Stanisława Moniuszki.
95. Pogrzeb Moniuszki był połączony z wielką narodową manifestacją.
96. Sam Moniuszko, ponoć skromny, sądził, że sam nic właściwie nie tworzy. Spaja on jedynie w całość to, czym jego duch nasiąka,
wędrując po ziemiach polskich.
97. Ci, którzy chcą się bliżej zapoznać z postacią pisarza sięgnąć mogą po książkę Nadziei Druckiej, „Stanisław Moniuszko. Życie i
twórczość”.
98. Moniuszko komponując wykorzystywał teksty wielu współczesnych mu poetów polskich, takich jak: Adam Mickiewicz, Aleksander Chodźka, Józef Ignacy Kraszewski, Władysław Syrokomla (Ludwik Kondratowicz), Jan Czeczota, Teofil Lenartowicz, Józef Korzeniowski.
99. Sięgał też czasem po poetów francuskich i niemieckich: W. Hugo, J. W. Goethe, H. Heine.
100. Czasami inspirował się też pracami twórców rosyjskich, angielskich i włoskich.
101. Śpiewniki obejmują łącznie ponad 200 pieśni.
102. Moniuszko w swoich utworach nie stronił chyba od żadnego z tematów. W jego dorobku znaleźć można utwory o tematyce: idyllicznej, refleksyjnej, religijnej, patriotycznej, historycznej, obyczajowej, miłosnej czy nawet fantastycznej.
103. Wbrew temu, z czego jest sławny – opery i pieśni – nie stronił on też od innych muzycznych gatunków, podejmując się komponowania piosenek sielskich, dumek, ballad, romansów, scen dramatycznych, psalmów, hymnów i pieśni lirycznych.
104. Wprowadzał on do utworów rytmikę polskich tańców ludowych: mazura, krakowiaka i poloneza.
105. Pomimo, że twórczość religijna zajmowała w pracy Moniuszki marginalne miejsce, warto wspomnieć, że jest on autorem około 80 utworów o religijnej tematyce. Komponował msze, kantaty, litanie, hymny i psalmy.
Na dzisiejsze zajęcia przygotowałem mazura z opery “Halka” w wykonaniu The Lira Ensemble z roku 2014.
Tańczenie do muzyki na żywo, gdzie na scenie jest zarówno orkiestra jak i tancerze, musi być niesamowitym przeżyciem i na pewno jest marzeniem każdego tancerza…
Zapraszamy do zapoznania się z prezentacją.
Pozdrawiamy:
Wojciech Magdziarz Beata Umińska (w zast, Paweł Sokołowski)
kapela:
Joanna Hajkiewicz
Sokołowski Paweł
Dariusz Skrobania
Natalia Skrobania
Ewa Kuźmińska
Źródło zdjęcia: arch. zespołu Krąg