19.11 czwartek, g. 17:15 – grupa C
Witam na kolejnej lekcji internetowej. Na poprzednim spotkaniu obejrzeliśmy sobie jedną z ciekawszych partii z serialu „Gambit królowej”. Zadaniem domowym było znaleźć w bazach partii, jacy faktycznie arcymistrzowie byli autorami tego pojedynku. Sprawne poruszanie się po bazach partii jest niezwykle cenną, a wręcz nieodzowną umiejętnością dla szachisty z ambicjami sportowymi. Jednym się udało bardziej innym mniej, ale sama próba zasługuje na pochwałę.
Autorami tej partii byli arcymistrz rosyjscy Leonid Stein, grający białymi i jugosłowiański arcymistrz (a jednak nie Rosjanin) Aleksander Matanović, grający czarnymi. Jugosławii na mapie nie znajdziecie, chyba że na mapach starych lub globusie, bo to państwo ze stolicą w Belgradzie już się rozpadło. Jugosłowianie obok Rosjan byli przed laty najsilniejszymi szachistami na świecie, niejako etatowymi wicemistrzami świata.
W pokazanym w serialu pojedynku przytoczono dosłownie całą partię bez żadnych zmian. Wyraziłem swoje pewne zastrzeżenia co do takiego sposobu powielania partii, określając to jako wygodnictwo i „drogę na skróty”. O innych alternatywach, twórczych i nie mniej atrakcyjnych dla serialu (np. przez rozegranie partii przez komputery), pisałem w poprzedniej lekcji. Ale skoro konsultantem był sam eksmistrz świata Garry Kasparow, to chyba ostateczna decyzja uwzględniała wszystkie „za i przeciw”.
Tym razem obejrzymy sobie partię z drugiego odcinka tegoż filmowego dzieła. Piszę „dzieła”, gdyż jest to serial niezwykle wysoko notowany w różnych światowych rankingach. A dla wielu szachistów to wręcz arcydzieło. W każdym bądź razie znakomita promocja szachów. Tym razem nie będzie tajemnic kto grał naprawdę, gdyż od razu podane będzie to w komentarzu. Zanim obejrzycie video spróbujcie najpierw sami na szachownicy rozegrać tę partię i rozwiązać jej zakończenie.
Nezhmetdtinov R.G. – Kasparian G. [B11]
Ryga (Łotwa) 1955
B11 – oznacza kod w klasyfikacji debiutów. Kody są potrzebne po to, aby móc w sposób zorganizowany znaleźć dla określonych potrzeb (studiowania, prezentacji) inne tak samo się rozpoczynające partie.
1.e4 c6 Obrona Caro-Kann. Debiut półotwarty. Czarne pozwalają białym na zbudowanie centrum i od razu je atakują. 2.Sf3 … Powszechniejsze jest konsekwentne budowanie centrum przy pomocy 2.d4. Ale po ruchu w partii skoczek też bierze udział w walce o „śródmieście szachownicy” (kontroluje pola d4 i e5).
2… d5 3.Sc3 Gg4 4.h3 Gxf3 Zwykle zaawansowani szachiści wyżej cenią gońce od skoczków. Ale w tym wypadku czarne pozbyły się swego słabszego białopolowego gońca (z uwagi na swoje pionki na białych polach) i zlikwidowały dobrego nieprzyjacielskiego skoczka, zmniejszając nacisk białych na centrum. Teraz, gdy już nie ma białopolowego gońca, czarne logicznie mogą ustawiać swoje pionki właśnie na białych polach, aby z kolei nie przeszkadzały gońcowi czarnopolowemu, a utrudniały grę białopolowemu gońcowi białych.
5.Hxf3 e6 Czarne zbudowały solidną, trudną do sforsowania, pionkową zaporę, tzw. domek (piramidkę). Jak widzicie, w debiucie od samego początku gra toczy się przede wszystkim wokół problemu centrum. I trzeba już w tej fazie gry zwrócić uwagę na odpowiednie ustawienie pionków w stosunku do swoich gońców, aby nawzajem sobie nie przeszkadzały, a utrudniały ruchy gońców przeciwnika.
6.g3 g6 7.Gg2 Gg7 Obie strony wykonały gońcami tzw. fianchetto, ustawiając je na długich diagonalach (a1-h8 i h1-a8). Jeszcze wykonamy roszady i powoli przechodzimy do gry środkowej. Zwykle debiut kończy się wtedy, gdy połączone są wieże (nie dzieli je żadna inna figura). O debiucie jeszcze trzeba wiedzieć to, aby nie wylatywać za wcześnie hetmanem (bo przy dużej liczbie strzelających bierek na szachownicy może stracić życie) i nie chodzić dwa razy tą samą figurą – lepiej rozwinąć kolejną bierkę.
8.0–0 Sd7 9.He2 d4 10.Sb1 e5 11.d3 Se7 12.f4 Hc7 13.a4 0–0 14.f5 f6 15.Sd2 Gh6 16.Kh2 Kh8 17.fxg6 hxg6 18.Sf3 Gxc1 19.Waxc1 Sc5 20.c3 Sb3 21.Wcd1 Wad8 22.Sh4 Hc8 23.Gf3 He6 24.Gg4 Hf7 25.Sf3 Hg8 26.h4 Kg7 27.Wf2 Wd6 28.Wdf1 Wdd8 29.Hc2 b6 30.h5 c5 31.hxg6 dxc3 32.bxc3 c4 33.d4 exd4 34.cxd4 Sxd4 35.Sxd4 Wxd4 36.e5 f5 37.Gxf5 Hd5 38.Ge6 Wh8+ 39.Gh3 Sxg6 (…)
– W tym momencie nasza bohaterka zapowiedziała forsownego mata! Spróbuj go znaleźć zanim przejdziesz do obejrzenia video.
Powodzenia!
Jan Czuchnicki
obraz: pixabay.com